Science Café Leiden – September 2025 Editie

Op 16 september 2025 organiseert Het Science Café Leiden een extra avond in samenwerking met Days of Art & Science.

onderwerp:

Operatie Nachtwacht: onderzoek geeft Rembrandts meesterwerk meer kleur

spreker:

Prof. Katrien Keune

Was De Nachtwacht oorspronkelijk zo donker bedoeld? Wat is die wittige waas boven het hondje? Wat kunnen we te weten komen over de pigmenten die Rembrandt in de Nachtwacht heeft gebruikt? Dit zijn enkele vragen die het onderzoeksteam van Operatie Nachtwacht zich in 2019 stelde. Tussen 2019-2021 heeft het Rijksmuseum uitgebreid onderzoek gedaan aan Rembrandts meesterwerk met de meest geavanceerde technieken en grensverleggende computertechnologie. Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in het maakproces en de huidige conditie van het schilderij en om te bepalen hoe we dit het beste voor de toekomst kunnen bewaren.

Tijdens het onderzoek zijn vele ontdekkingen gedaan en daarbij zijn prachtige details van Rembrandts verf opgenomen. Het onderzoek heeft aangetoond dat de verf op veel plekken vroeger veel meer kleur had en dat Rembrandt een veel rijker en diverse kleurpalet gebruikte dan gedacht. De verschillende analytische technieken die op zowel macro- als microschaal zijn toegepast alsmede de chemische processen die een rol spelen in de (verouderde) verf zullen in de lezing aan bod komen.

Het onderzoek leverde belangrijke informatie voor de behandeling van het schilderij. In november 2024 is gestart met het verwijderen van de vernislaag. Dit restauratieproces is momenteel ter plaatse in het museum te volgen. Tijdens de lezing zullen de laatste inzichten gedeeld worden.

Spreker:

Prof. Katrien Keune. Zij is bijzonder hoogleraar Moleculaire Spectroscopie aan de Universiteit van Amsterdam en hoofd Science van het Rijksmuseum. Zij is gespecialiseerd in verouderings- en degradatiestudies van pigmenten in historische verven op olieverfschilderijen, zowel op micro- als op moleculair niveau.

Zij heeft haar expertise over historische verven gebruikt bij het restauratieproces van Rembrandts Nachtwacht.

Muziek:

Maartje Teussink. Zij is Nederlandse singer-songwriter, componist en multi-instrumentalist. Ze combineert alternatieve popmuziek met klassieke invloeden in een stijl die kan worden omschreven als lyrisch en alternatief.

Datum:

Dinsdag 16 september 2025.

Aanvang muziek: 19:40u. Aanvang lezing 20:00u; eindtijd: 22:00u.

Locatie:

Scheltema, Marktsteeg 1, Leiden.

De toegang is gratis.

In oktober is onze Science Café Leiden bijeenkomst op dinsdag 14 oktober en heeft als onderwerp: “Toepassing van AI in onderzoek”, toegelicht door Thomas Dohmen.